Ervaringen

Zo huiselijk, zo veilig: zo is het lang niet geweest in haar leven. Inmiddels is ze geen klant meer van Nieuw Vaarwater: Andrea staat op eigen benen. Het is bijna alsof ze een nieuw bestaan cadeau heeft gekregen, zal ze later zeggen. Niet meteen. Want eerst doet ze uit de doeken waar het mis ging. “Nee hoor, dat is niet vervelend,“ zegt Andrea. Ze praat graag, heeft haar eigen leven haarschep voor ogen. “De tranen daarover zitten niet dichtbij meer.“

Niet lang geleden woonde ze nog in Slinge in Rotterdam-Zuid. Heftig en onveilig, vond ze: buiten ‘spelen’ – pubers noemen dit overigens ábsoluut geen spelen meer, maar hangen – was voor haar kinderen geen optie. En dan hád ze tenminste nog een huis, zegt ze. Want ook dat is weleens anders geweest.

“Mijn eigen vader is uit mijn leven vertrokken toen ik één was, ik heb hem nooit meer gezien,“ begint ze te vertellen. “Hij is inmiddels ook overleden. Daarna ging het niet meer. Ik ging op mijn vijftiende al uit huis, ik heb een tijdje in pleeggezinnen gezeten. Daarna ben ik in een relatie gevlucht. Dat was ook geen oplossing, want ik was pas 15.“ Wijzend naar wat foto's van haar kinderen: “En daarna ben ik met hun vader gegaan.“

“Nou,” zegt ze hoofdschuddend: “Dat huwelijk werd dus een drama. De kinderen werden me uiteindelijk zelfs afgenomen door hun vader. We waren in gemeenschap van goederen getrouwd. Dat betekende dat we gedeelde voogdij hadden. Maar het scheiden duurde heel lang, en ik vond maar geen eigen woonruimte, want hij wist echt alles te verpesten voor mij. Ik wilde alleen maar mijn kinderen bij me! Maar hij kwam ze na een weekendje gewoon niet meer terugbrengen. Ik had geen poot om op te staan en ik ben ze heel lang kwijt geweest.“ Stilletjes: “Toen ben ik wel even flink doorgedraaid.”

Er ontstonden schulden, ze sliep een tijd “overal en nergens“. “Uiteindelijk sliep ik een nacht in een auto op straat. De gevoelstemperatuur was min dertien.“ Dat was heftig, knikt ze. “Ik blijf altijd positief, dat is mijn motto. Maar toen had ik het toch wel even zwaar.“ “Ik heb een heel zacht karakter,” zegt ze dan. “Ik heb jaren een muur om me heen gehad. Als je te vaak gekwetst of niet gezien wordt, dan gebeurt dat gewoon. Ik liet niks meer tot me doordringen, want als je niks door laat dringen kun je ook niet gekwetst worden. Aan diepgaande vriendschappen deed ik niet meer. Bewust niet. Alles was een gevaar. Je weet in die situatie gewoon dat je uiteindelijk alles in je eentje op moet lossen. Die muur werd een soort zelfverdediging.”

Pluk de dag

De letters van de tatoeage op haar borst, die boven de rand van haar jurk uitsteekt, zijn enorm. ‘Pluk de dag’ staat er in het Latijn: ‘carpe diem’. “Pluk de dag, want het leven is niet zo vanzelfsprekend.“ Dan veert ze even op. Ze ziet haar zoontje even niet en wil weten waar hij naartoe is. “Waar is hij?“ vraagt ze aan wat voetballertjes die meteen naar de flat komen en naar boven kijken. “Oh, hij speelt even verderop,“ antwoorden ze. Gerustgesteld gaat ze weer zitten. “Het is echt veilig en fijn hier. En dan mogen we hier nog gewoon blijven ook.“ Andrea bouwde uiteindelijk tienduizenden euro's schuld op. Daar werd ze de afgelopen jaren van afgeholpen, zodat ze verder kan in het leven.

“Het contact ontstond op de school van mijn zoontje, die op basisschool Het Epos zit, de school die in het leven is geroepen door Stichting De Verre Bergen. Die school is echt zó goed. De docenten daar kijken heel menselijk naar onze problematiek. Alleen: ik stond er eerst kritisch tegenover. Mij helpen met mijn schulden? Waarom? Je wordt bang als je schulden hebt. Bang voor bijvoorbeeld verkeerde bewindvoerders, die misschien wel van je willen profiteren. Ik heb weleens horrorverhalen gehoord over schimmige bewindvoerders die de huur voor hun klanten helemaal niet bleken te hebben betaald. Dat moet ik niet hebben. Want als dat gebeurt, dan... Dan is álles weg. En ik had zelf al regelingen voor alle schulden getroffen. Maar ja: als er ook maar iets kapot zou gaan in die tijd... Ik leefde heel krap. Als er alleen al een koelkast kapot zou zijn gegaan, zou ik zijn vastgelopen. En toen rekende Nieuw Vaarwater voor me uit dat als ik zo zou blijven leven en afbetalen, ik na 18 jaar uit de schulden zou zijn.“ Dat jaartal herhaalt ze nog een keer: 18 jaar.

18 jaar afbetalen. Dat voelt als een mensenleven.

“Maar toen zei Nieuw Vaarwater: Wij kunnen dit in 3,5 jaar voor je regelen. Toen werd ik voor het eerst een beetje gerustgesteld. Het vertrouwen groeide daarna, want het contact was zo fijn. Bijna twee jaar later, nog veel sneller dan gedacht, werd er opeens tijdens een telefoongesprek gezegd: Andrea, de schulden zijn weg. Je bent nu schuldenvrij. Ik leek opeens wel vele kilo's lichter, zo fijn was dat bericht.“

“Ik ben niet voor het geluk geboren”, heb je jarenlang gezegd. Sta je tegenwoordig anders in het leven, nu je geen schulden meer hebt?

“Ik heb nu een huis, ik werk en mijn kinderen zijn bij me. Ik geef het leven nu geen tien, want het kan altijd nog beter, maar een dikke negen geef ik mijn bestaan nu zeker wel hoor. Ik vroeg me vroeger weleens af: waarom maak ik dit toch allemaal mee? Maar ik heb al jaren geleden besloten om niet in zo'n slachtofferrol te willen blijven hangen. Daarom zeg ik nu: ‘Universe, bedankt voor deze lessen.’ Ik ben er als mens echt door gegroeid.“